Antzinatik, bideak gure Lurralde Historikoaren benetako arteriak izan dira, eta lurraldea egituratu izan dute hainbat mailatan. Mendeetan zehar, itsasoko zein lurreko bideetan zehar, armadak sartu ziren, ideiak zabaldu ziren, eta era guztietako salgaiak garraiatu ziren azken bazterretaraino. Zaldunek zein soldaduek, merkatariek nahiz kinkilariek, monjeek eta erromesek, abenturazaleek eta era guztietako bidaiariek egin dituzte bideok. Jairako eta gerrarako lekuak izan dira, eta, horrezgainera, arretagune zein kontrolgune ezarritako agintarientzat edo sistematik kanpo zeudenentzat. Batzuentzat bide fisikoak izan dira; beste batzuentzat, ordea, beren ibilbide pertsonalen bide sinbolikoak.
Bizkaiko bide eta ibilbideen gaia iradokitzailea da eta aukera ematen du beste gai ugaritara jotzeko. Edizio berri honetan, gai horiekin gozatu eta ikasi ahal izango dugu.
M. Josune Ariztondo Akarregi
Kulturako Foru Diputatua
