Gure mendiak beti izan dira bizitzeko eta igarotzeko leku aproposak. Gailurretatik euren azpian irekitzen diren haranetan gertatzen dena kontrolatzen da, eta bertatik, oinapetatik pasatzen diren bideak, jagon ere.

Tromoitio, Garain, gure arbasoek inguruko gailurretan egiten zituzten eraikinen adibide bat da. Ingurua jagoteko gune bat, eta gure lurrera sartzeko sarbideak babesteko ere.

Mende batzuk geroago, Tromoitioren oinetan, Garai elizatea garatu zen, inguruan jaio ziren kofradien oinordekoa, eta euskal arkitektura tradizionalaren adibide ezin hobea.