Jatorrizko izena Zaldua bazen ere, herriko erdigunean izandako bainuetxearen eraginez, 1923an Zaldibar izena jartzea erabaki zuen udalak. XIX. mendearen erditik, trenean bidaiari asko etortzen zen herrira, atseden hartzera batzuk eta osasunerako ur tratamenduak hartzera beste batzuk. Hotela ere eraiki zen. 100 urte dituen ospital psikiatrikoak hartu zuen bainuetxearen lekua gero. Bisita gidatu honetan, puntu garrantzitsuenetako […] ...

Durangaldeko bando gerratan aurkituko dugu Etxaburu dorrearen jatorria. Ibarguen eta Zaldibar familiek eskualdeko lurren kontrola eskuratzeko lehian, leinu txikien jaiotza bultzatu zuten, eta horietako bat Etxaburukoa izan zen. Etxaburutarrak Izurtzan finkatu ziren, eskualdea Gaztelako mesetarekin lotzen zuen Urkiolako merkatal-bidean toki estrategikoa zelako. Leiendak dio, Lope de Ondino zaldunak hildako basurdearen kobazuloaren gainean altxatu zutela Etxaburutarrek euren bizilekua. ...