BIZKAIA ILUSTRAZIOAREN GARAIETAN
”Ilustratu” hitzak, besteak beste, hau esan gura du: “adimenari argia ematea, irakastea, zibilizatzea”.
Hori izango da, hain zuzen ere, Ondareari buruzko Europako 2011ko Jardunaldien oinarria: herrikideen adimenari argia ematen, irakasten eta zibilizatzen saiatu ziren zenbait bizkaitarren ahalegina erakustea. Euren historiak kontatzea. Euren lorpenak ezagutzea. Ilustrazioa izeneko mugimendua nagusi izan zen Europako zati handi batean XVIII. mendean eta XIX. mendeko lehenengo urteetan. Ilustratuen iritziz, arrazoiaren bidez mundu hobea eraiki zitekeen. Erabateko fedea zeukaten “aurrerapenean”. Izan ere, aurrerapen hori, arlo guztietan (ekonomia, kultura, zientzia, gizartea…) lortutako hobekuntza modura ulertuta, “nazioen oparotasunaren” oinarria zen. Euren azken helburua onura publikoa zen, gaur egun “herritarren bizi-kalitatearen hobekuntza” deituko geniokeena. Hori lortzeko, beharrezkoa zen hezkuntza, eta, aldi berean, ekonomia garatzeko modu berriak abian jartzea. Jarrera hori oso modernoa zen, harrigarria, batez ere monarkia absolutisten munduan garatu zela kontuan hartzen badugu.
Ilustrazio hori Bizkaira ere heldu zen. Partikular batzuek, Euskal Herriaren Adiskideen Elkartearen inguruan batutakoek, aurrerapen-irrika horrekin bat egin zuten, bizimodu oso tradizionaletan ainguratuta zegoen mundua berritzeko gogo biziarekin. Jarrera berritzaile horretatik, proposamenak egin zituzten, hainbat helburu lortzeko: nekazaritza eta abeltzaintzako ekoizpena handitzea eta baserrien oparotasuna bermatzea, gero eta lehiakortasun txikiagoa zeukan euskal burdingintza suspertzea, beste industria batzuk sustatzea, hezkuntza hobetzea, udalerriak azpiegiturez hornitzea…
Euren planek ez zuten beti helburua lortu, baina, epe luzera, ideia horiek eragina izan zuten. Apurka-apurka, gure lurraldeko azken txokoraino iritsi ziren, hiribildu garrantzitsuenetatik elizate xumeetaraino. Hori egiaztatzeko gonbita egiten dizuegu, hurrengo orrialdeetan proposatzen dizkizuegun jardueretan parte hartuta.